Onur Sungur ile Genel Kültür Öğreniyorum (06.05.2013)

Merhabalar.
Uzun bir süredir genel kültür notlarını paylaşamıyordum. Çünkü çok fazla terimsel olarak konu işlemeye başlamıştık. Nihayet bu hafta notları toparladım ve yine bu haftadaki genel kültür bilgilerinin fazlalığıyla bugün bu saatte bunları yayınlıyorum. Bu haftadaki konumuz banka ve para olduğu için bilgiler de bu konular üzerinde ağır basıyor.



Şöyle ki:

Osmanlı Devleti ilk borç parayı Kırım Savaşı'nda maliyetin altından kalkmak için  müttefikleri olan Ingiltere ve Fransa’dan teşvik ettiler. Londra’da Palmer, Paris’te Goldschimith kurumlarından 24 Ağustos 1854 tarihinde, Mısır’dan gelecek vergi karşılık gösterilerek 3.000.000 Ingiliz lirası borç aldındığını biliyor muydunuz?

Osmanlı Devleti'nin o dönemde maliye çözümünden vazgeçmeyerek 5 milyon sterlinlik bir borç girişimi için Mösyö Black, Ingiltere’ye; Mösyö Duran ise Fransa’ya gitmekle görevlendirildiğini biliyor muydunuz?
(Kaynak için buraya tıklayınız)

Tarihte ilk para olarak kullanılan cismin sığır olduğunu biliyor muydunuz?

Romanya’daki paranın yırtılma ve buruşma gibi bir özelliğinin olmadığını biliyor muydunuz?

Tarihte deniz kabuğunun para olarak kullanıldığını biliyor muydunuz?

Tuzun tarihte meta olarak değeri olduğunu biliyor muydunuz?

Mayaların tarihte kakao çekirdeğini para olarak kullandığını biliyor muydunuz?

Osmanlı Devletinde ilk altın parayı Fatih Sultan Mehmet’in bastırdığını biliyor muydunuz?

Kağıt paranın ilk defa M.S 960 yılında Çin’de, Avrupa’dan 700 sene önce basıldığını biliyor muydunuz? Zaten
bunlar matbaayı ilk bulanlardı.

Bir gün bir Avrupalı Çin’e gemiyle gidiyor. Çin’de alışveriş yapanlara bir bakıyor ki  hepsi para olarak kağıt bir şey kullanıyor. Sonra bunu biraz inceliyor. Burada kaldığı gün boyunca günlük yazıyor. Yazdığı günlüğünde bu paranın nasıl basıldığını anlatmış. Ardından Avrupa’ya tekrar döndüğünde kağıt parayı tanıtıyor ve burada yayılıyor. Bu adamın kim olduğunu biliyor musunuz? (Sorunun cevabı verilecektir).

Kanada’nın 2 anadili olduğunu biliyor muydunuz?

Kanada zamanın Fransa ve Ingiltere tarafından sömürüldüğünü, ardından 7 yıl savaşlarında Fransa’nın Ingiltereyle yaptığı savaşı kaybedince Kanada’dan çekilip sömürgelerini Ingiltere’ye verdiğini biliyor muydunuz?

Bankaya 100 lira para yatırdığınızı farz edin, sanıyor musunuz ki bu 100 liranın orada öyle durduğunu? Bu paranın başkasına sizin haberiniz dahi olmadan borç verildiğini, ardından bu paranın işlendikçe çoğalıp size kat ve kat daha fazla döndüğünü biliyor muydunuz?

Para piyasası bozuk olduğunda tahvil piyasasının da bozuk olduğunu biliyor muydunuz?

Bankacılık sisteminin Anadolu’da M.Ö 350-325 yılları arasında Trapezunt isimli bir yerde çıktığını biliyor muydunuz?

“Trapezunt” neresi lan dediğiniz yerin Trabzon olduğunu biliyor muydunuz?

Bankacılık sisteminin kökeninin Venedik, Ceneviz, Floransa olduğunu biliyor muydunuz?

Bankacılık sisteminin kurucularının Bardi, Peruzzi ve Medici olduğunu biliyor muydunuz?

1397 yılında Medici bankasının kurulduğunu ve 1414 yılında bu bankanın Peruzzi’yi batırdığını biliyor musunuz?

Türkiye’de Merkez Bankasının 1930 yılında kurulduğunu biliyor muydunuz?

Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan itibaren 1927’ye kadar para olmadığını biliyor muydunuz? (1923-1927 yılları arasında)

Ilk Türk lirası Ingiltere’de Fransızca olarak basıldığını biliyor muydunuz? (Livre Tuqie)

Osmanlı Devletinin Düyun-u Umumiye’deki (şimdi ki adı IMF denebilir)borcunun 230 milyonu bulduğunu ve bu borcu ödemek için Mısır’ı sattığını biliyor muydunuz?

Türkiye Cumhuriyet’i ilk yıllarında 107 milyon lira borçlu olduğunu biliyor muydunuz?

Türkiye Cumhuriyet’inin ilk işi bankacılık sistemi oturtması olduğunu biliyor muydunuz?

Bağımsız bir ülke olduğun halde parasının başkaları tarafından basılması sizce de bir ironi değil mi?

1933 yılında Sümer Bank’ın kurulduğunu biliyor muydunuz?

1935-1937-1938 yıllarında sırasıyla Halk Bank, Deniz Bank ve Eti Bank’ın kurulduğunu biliyor muydunuz?

Türkiye’nin ilk KIT’inin (Kamu Iktisadi Teşebbüsleri) Sümer Bank olduğunu biliyor muydunuz?

Türkiye Cumhuriyet’inin ikinci faaliyeti de demir yollarını kontrolü altına almak olduğunu, çünkü demir yollarının Almanlar ve Ingilizlerin elinde olduğunu biliyor muydunuz?

Ilk madem işletmeciliğinin TCDD olduğunu biliyor muydunuz?

Osmanlı Devletinin Kırım Savaşı için Rothschild hanedanından 5.5 milyon borç aldığını ancak bunun 3 milyonunu erkeklik olsun diye Dolmabahçe Sarayını inşa ettirmek için harcadığını biliyor muydunuz?

Ilk kıymetli evrakın 1623 yılında çıktığını biliyor muydunuz?

Ilk çekin 1659 yılında çıktığını biliyor muydunuz?

Yazan ve düzenleyen: Recep ŞERIT

Ek not:
Mehmet Akif Ersoy'un Osmanlı'nın son dönemlerini anlatan bir parçası bulunuyor, belki bu Osmanlı hakkında Onur hocamızın söylediklerini /söyleyemediklerini özetleyebilir:

"Işimiz düştü mü tersaneye yahud denize,
Mutlaka, adetimizdir koşarız Ingiliz’e!
Bir yıkık köprü için, Belçika’dan kalfa gelir,
Hekimin hazıkı bilmem nereden celbedilir!
Mesela bütçe hesabını yoktur çıkaran.
Hadi maliyeye gelsin bakalım Mösyö Loran!
Hani tezgahlarınız nerede? Sanayi nerede?
Ya Brüksel’de, ya Berlin’de, ya Mancester’de!”

Yukarıdaki parça Safahat'ta Asım V. bölüm olarak geçer.
Tamamını okumak için buraya tıklayınız.

Not: Hatalı yerleri lütfen belirtiniz.


Saygı ve sevgilerimle,
Recep.



Mesaj 15.05.2013 22:11:47 tarihinde Rserit tarafından düzenlenmiştir.