TCP/IP, DARPA ve Bekeley Software Distribution tarafından, UNIX sistemi üzerinde kullanılan bir protokol grubudur. Içerisinde, daha doğrusu her katmanında ayrı bir protokol barındırır. Transmission Control Protocol / Internet Protocol olarak açılımı yapılır. Günümüzde en çok kullanılan modeldir. TCP/IP'ye benzeyen bir de OSI modeli vardır ancak TCP/IP, OSI'den daha önce geliştirildi. Bu yüzden çoğu yerde TCP/IP modeli ile çalışılır. OSI ile arasında farklar bulunuyor elbet. TCP/IP içerisinde bir çok katman barıdırır. 4 katmanlıdır. Her katmanında ayrı ayrı işlevler gerçekleşir. Çünkü her katmana ait protokoller mevcut.

Bu makalemde bu katmanlara giriş yapıp mantığını anlatacağım.

Bu katmanlar:

•    Uygulama Katmanı
•    Nakil Katmanı
•    Internet Katmanı
•    Ağ Katmanı

Bu katmanların sıralaması ve OSI katmanlarında gelen karşılıkları aşağıdaki gibidir.



Uygulama Katmanı

Bu katman içerisinde TFTP, FTP, SMTP, SNMP gibi protokoller çalışmaktadır. Yani anlayacağınız fiziksel bir şey yok. OSI  modelindeki karşılığı Uygulama, Oturum ve Sunum katmanlarıdır. Aynı işlevi görmektedir.

Nakil Katmanı

Katmann işlevi tamamen taşımaktır. Ama nasıl ve ne gibi olduğunu kullanıcı belirler. Şöyle ki, bu katmanın iki sınıfı vardır. Bunlar TCP ve UDP'dir. TCP bağlantı odaklıdır, UDP ise bağlantısızdır. Daha sonra bu iki sınıfa detaylı giriş yapılacaktır.

Internet Katmanı

Katmanın amacı, adresleme ve en iyi ağ yolunu seçmektir. Tıkanık bir yol, paketin geç gitmesi manasına gelir. Ama boş bir yol ise dertsiz tasasız kolayca ulaşım demektir. Bu katman, en iyi yolu seçer.  OSI modelinde Network katmanına denktir. Katman içerisinde IP, ICMP, BOOTP, DHCP, ARP ve RARP protokolleri bulunuyor. Hepsinin işlevleri farklıdır. Ancak protokoller görüldüğü gibi her katmanda olduğu gibi, katmanlara özeldir.

Ağ Katmanı

Bu katmada fiziksel öğeler de mevcuttur. Örneğin router, switch gibi cihazlar bu katmana girer. Çünkü isminden de anlaşıldığı gibi ağı esas katmanı burasıdır. Bağlantı mekanizması buradadır. OSI modelinde ki Data-Link ve Fiziksel katmanlarına denk geliyor.

4 katman da kendi arasında haberleşme sağlıyor. Ağ protokolünü ele alalım. Buradaki bir router veya herhangi bir ağ cihazı ağa bağlanır (bu ağ katmanı), ardından ağa bağlanıldığında bir yola ihtiyacınız var, bu yolun seçimini, ağdaki cihazların iletişimini Internet katmanı sağlar. Yol seçimi yapıldıktan sonra TCP ya da UDP protolüyle veri paket gönderimi yapılır. Örneğin TCP güvenli ama yavaş, UDP güvensiz ama hızlıdır. Bu protokolün belirlenmesi de nakil katmanında olur (görüntülü konuşmalar da UDP protokolü kullanılır). Hepsinin ardından uygulama katmanında fiziksel bir şeye rastlanmaz, burada geliştirilmiş ağ protokolleri kullanılır. Bir FTP ağına bağlanacaksak, maillerimize bakmak isteyeceksek bunları bize uygulama katmanı sağlayacaktır.

Katmandaki protokol detaylarına daha sonra değineceğim. Bu katmanları ezberlemek önemli değildir, önemli olan katmanlardaki protokollerin işlevlerini bilmektir. Bu katmanların ise hangi protokolleri barındırdığıı bilmek yeterlidir. Zaten ona göre o katmanın ne işlevi gördüğü öğrenilebilir.

Recep ŞERIT