Dirençler 92939293 okunma
Bir önceki yazıda Elektrik'e giriş yaparak dirençleri kısaca tanımlamıştım. Fakat dirençler sadece o kadarla kısıtlı değiller. Sabit dirençler, ayarlı dirençler ve ortam etkili dirençler olarak sınıflandırılmaktadırlar. Bu yazımızda direnç çeşitlerini, direnç okumayı ve direnç bağlantılarını işleyeceğiz.
Elektrik akımının geçişine karşı zorluk gösteren devre elemanına direnç denir. Dirençler Resistor olarak da bilinmektedirler. Büyük R ile gösterilirlir. Birimi ohm’dur. Ω ile gösterilir.
Direnç, akımı sınırlamak ve gerilimi bölmek amacıyla kullanılır.
1) Sabit Dirençler
Sabit Direnç Çeşitleri
- Telli dirençler
- Entegre dirençler
- Karbon dirençler
- SMD dirençler(Surface Mounted Device)
- Film dirençler(Yüksek hassasiyetli)
2) Ayarlı Dirençler
Direnç değerinin belli bir aralık boyunca ayarlanabildiği dirençlere denir.
a) Trimpot
b) Potansiyometre
c) Reosta
3) Ortam Etkili Dirençler
a) Işık Etkili Dirençler (LDR)
b) Isı Etkili Dirençler: Diğer adıyla termistör olarak da bilinir. Isı etkili dirençler ikiye ayrılırlar.
- PTC: Gövde sıcaklığı yükseldikçe direnç değeri yükselir.
- NTC: Gövde sıcaklığı yükseldikçe direnç değeri düşer.
c) Gerilim Etkili Dirençler (Varistör): Gerilim yükselince direnci hızla azalarak geçirdiği akım artan elemandır.
Sabit Dirençlerin Renk Kodlarıyla Değerinin Bulunması
|
RENK |
SAYI |
ÇARPAN |
TOLERANS |
|
Siyah |
0 |
100 |
%20 |
|
Kahverengi |
1 |
101 |
%1 |
|
Kırmızı |
2 |
102 |
%2 |
|
Turuncu |
3 |
103 |
- |
|
Sarı |
4 |
104 |
- |
|
Yeşil |
5 |
105 |
%0,5 |
|
Mavi |
6 |
106 |
- |
|
Mor |
7 |
107 |
- |
|
Gri |
8 |
108 |
- |
|
Beyaz |
9 |
109 |
%10 |
|
Altın |
- |
10-1 |
%5 |
|
Gümüş |
- |
10-2 |
%10 |
"Sokakta sayamam gibi" kelimesini kullanarak renk kodlarını pratik bir şekilde çözümleyebilirsiniz.
S(Siyah) O K(Kahverengi) A K(Kırmızı) T(Turuncu) A S(Sarı) A Y(Yeşil) A M(Mavi) A M(Mor) G(Gri) I B(Beyaz) I
- 4 Bantlı Değerin Hesaplanması:
- 5 Bantlı Değerin Hesaplanması:
Renkler: Mor (7) , yeşil (5), kahverengi(101), altın(%5)
75x101= 750 Ω - %5 tolerans
Renkler: Kahverengi (1), Siyah(0), Siyah(0), Kahverengi(101), Kahverengi(%1)
100x101= 1 Ω - %1 tolerans
Direnç Bağlantıları
- Seri Bağlantı: Dirençlerin uç uca bağlanmasıyla elde edilir. Gerilim sabittir, akım bölünür ve eş değer direnç azalır.
- Paralel Bağlantı: Birer uçları bir noktaya diğer uçları ise başka bir noktaya bağlanarak edilir. Gerilim sabittir, akım bölünür, eş değer direnç azalır.
- Karışık Bağlantı: Hem seri hemde paralel bağlanmış olarak karışık halde bağlanma şekli.
Ertan GÜVEN
BİR YORUM YAZIN